Ambasador RP na Ukrainie Bartosz Cichocki przekazał władzom w Kijowie wniosek o wydanie pozwolenia na prace poszukiwawcze i ekshumacje szczątków polskich ofiar wojen i represji, pochowanych na terytorium Ukrainy.
Dyplomata poinformował w piątek PAP, że dzień wcześniej spotkał się w tej sprawie z ukraińskim ministrem kultury, młodzieży i sportu Wołodymyrem Borodianskim.
„Moje spotkanie z ministrem Borodianskim należy do procesu, który zapoczątkowała deklaracja prezydenta Wołodymyra Zełenskiego w Warszawie 31 sierpnia, dotycząca zniesienia moratorium na poszukiwania i ekshumacje szczątków polskich ofiar wojen i represji na terytorium Ukrainy. Proces ten zakończy się wtedy, i będziemy mogli mówić o wypełnieniu tej deklaracji, kiedy wznowione zostaną fizycznie polskie ekshumacje na terytorium Ukrainy” - powiedział Cichocki.
Ambasador wyjaśnił, że wniosek, który przekazał stronie ukraińskiej, wystosował Instytut Pamięci Narodowej. „To on będzie realizował prace poszukiwawcze i ekshumacje” - zaznaczył.
Cichocki wyraził jednocześnie nadzieję, że po wypełnieniu odpowiednich procedur IPN będzie mógł wszcząć poszukiwania szczątków Polaków, spoczywających na terenach obecnej Ukrainy.
Borodianski ze swej strony napisał na Facebooku, iż w rozmowie z ambasadorem potwierdził deklarację Zełenskiego z Warszawy w sprawie odwołania moratorium na poszukiwania i ekshumacje.
„Zapewniłem o pełnym poparciu dla całego procesu wznowienia prac i wyraziłem nadzieję na ścisłą współpracę z Ministerstwem Kultury i Instytutem Pamięci Narodowej Polski w kwestii odnowienia ukraińskich miejsc pamięci w Polsce” - oświadczył.
Specjaliści IPN od wielu lat w Polsce, a od ponad dwóch lat także poza granicami kraju m.in. na Litwie i na Białorusi, poszukują tajnych miejsc pochówków ofiar zbrodni totalitarnych reżimów - nie tylko sowieckiego, ale także niemieckiego nazizmu. W tym samym celu IPN miał udać się w 2017 r. na Ukrainę, jednak na przeszkodzie stanął zakaz, który władze tego kraju wydały po demontażu pomnika UPA w Hruszowicach na Podkarpaciu.
Zniesienie moratorium zapowiedział prezydent Ukrainy podczas wizyty w Polsce w związku z 80-leciem wybuchu II wojny światowej, po rozmowie z prezydentem Andrzejem Dudą. "Gotów jestem do odblokowania pozwoleń na prace poszukiwawcze na Ukrainie, a strona polska uporządkuje ukraińskie miejsca pamięci w Polsce" - oświadczył. Podczas rozmowy obu prezydentów ustalono też, że wznowiona zostanie polsko-ukraińska grupa robocza, która zajmie się m.in. trudnymi kwestiami przeszłości.
Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)
jjk/ ndz/ mal/ pko/